• اویس قرنی
موضوع: اصحاب
کلمات کليدي: اویس قرنی، اویس قرنی
اُوَيس بن عامر بن جَزْء مُرادي قَرَني، پاک نهادي نيک انديش و از چهرههاي پرفروغ تاريخ اسلام است. او به روزگار پيامبر صلي الله عليه وآله اسلام آورد ؛ امّا ايشان را نديد.[1] از اين رو، او را در شمار تابعيانْ ياد کردهاند.
پيامبر صلي الله عليه وآله او را بهترين و برترينِ تابعيان شمرده است [2] و بر شفيع بودن او در قيامت - که کسان بسياري را شفاعت خواهد کرد - تصريح کرده است.[3] او را يکي از زهّاد مشهور[4] و از هشت زاهد معروف [ صدر اسلام] برشمردهاند.[5]
اويس در جريانهاي اجتماعي حضور آشکاري نداشته ؛ ولي در عبادت، بسي سختکوش بوده است. آوردهاند که او گاهي شب را يکسر در سجود به سر ميبرد.
اويس در جنگهاي جمل و صِفّين،[6] شرکت کرد و در صفّين تا مرز شهادت با مولاعليه السلام پيمان بست و در همان نبرد، خونين چهره، شهد شهادت نوشيد[7] و در همان مکان به خاک سپرده شد.[8]
توصيف امام موسي بن جعفر عليهما السلام از اويس، ياد کردني است که فرمود:«چون قيامت برپا گردد و ندا دهندهاي ندا در دهد:"حواريان علي کجايند ؟"، عمرو بن حَمِق و. .. و اويس به پا خواهند خاست».[9]
روایات و حکایاتی در مورد جناب اویس:
1-رسول خدا صلي الله عليه وآله فرمودند:
دوست من از ميان اين امّت، اُوَيس قَرَني است.[10]
2-در المستدرک علي الصحيحين - به نقل از عبد الرحمان بن ابي ليلي - آمده است:
در جنگ صِفّين، کسي از ميان ياران معاويه، خطاب به ياران علي عليه السلام ندا درداد:
آيا اُوَيس قَرَني در ميان شماست؟
گفتند: آري.
پس مَرکبش را راند تا داخل آنان شد. سپس گفت:
شنيدم که پيامبر خدا ميفرمود:«بهترينِ تابعيان، اويس قرني است».[11]
3- در حلية الأولياء - به نقل از اصبغ بن زيد - نقل شده که: تنها مانع اويس از آمدن به نزد پيامبر خدا، نيکيِ او به مادرش بود.[12]
4-در خصائص الأئمّة - به نقل از اصبغ بن نُباته - آمده است:
با امير مؤمنان در صِفّين بودم. 99 نفر با او پيمان بستند. فرمود:
«پس صدمين نفر کجاست؟». پيامبر خدا به من فرموده است که امروز، صد نفر با من بيعت ميکنند».
مردي پشمينه پوش که دو شمشيرْ حمايل کرده بود، درآمد و گفت:
دستت را بده تا با تو بيعت کنم.
فرمود:
«بر چه بيعت ميکني؟».
گفت:
بر بذل جانم در راه تو.
فرمود:
«تو کيستي؟».
گفت:
اويس قرنيام.
سپس بيعت کرد و هماره در پيش روي وي ميجنگيد تا به شهادت رسيد و او را در ميان پياده نظام لشکر، کشته يافتند.[13]
5- امام کاظم عليه السلام فرمودند:
چون روز قيامت شود، . .. ندا دهندهاي ندا در ميدهد:حواريان علي بن ابي طالب، وصيّ محمّد بن عبد اللَّه پيامبر خدا کجايند؟ پس عمرو بن حَمِق خُزاعي و محمّد بن ابي بکر و ميثم بن يحيي تمّار (هم پيمان بني اسد) و اويس قرني بر ميخيزند.[14]
6- صاحب الأمالي می نویسد:
به اويس بن عامر قرني گفته شد:
اي ابو عامر! چگونه صبح کردي؟
گفت:
چه گمان ميبَريد به کسي که مسافرِ راه آخرت است و هر روز، مرحلهاي را طي ميکند، در حالي که نميداند در پايان سفر به بهشت در ميآيد يا به دوزخ؟[15]
7- در حلية الأولياء - به نقل از اصبغ بن زيد - آمده است:
اويس قرني چون شب ميشد، [ گاه ]ميگفت:
امشب، شب رکوع است.
پس رکوع ميکرد تا صبح ميشد و گاه ميگفت:
امشب، شبِ سجود است. و سجده ميکرد تا صبح ميشد.
چون شب ميشد، هر چه خوراک و لباس اضافي در خانه داشت، صدقه ميداد و سپس ميگفت:
بار خدايا! از من درباره کساني که گرسنه و برهنه مُردهاند، بازخواست مکن.[16]
________________________________________________________
پی نوشت:
[1]. تاريخ دمشق:415:9، حلية الأولياء:86:2، اُسد الغابة:331:332:1.
[2]. صحيح مسلم:223:1968 4، الطبقات الکبري:163:6.
[3]. المستدرک عليالصحيحين:5721:58:3، المصّنف، ابن ابي شيبه:50:539:7.
[4]. اُسد الغابة:331:332:1، تاريخ الإسلام:555:3.
[5]. تهذيب الکمال:4996:219:24، تاريخ دمشق:250:50.
[6]. ر. ک:ج 5، ص 170 (پيوستن نيروهاي کوفه به امام) و ص 309 (ياران برجسته امام).
[7]. ر.ک:ج 6، ص 149 (شهادت اويس بن عامر قَرَني).
[8]. المستدرک علي الصحيحين:455:3، اُسد الغابة:331:333:1.
[9]. رجال الکشّي:20:41:1، الاختصاص:61، روضة الواعظين:309.
[10]. الطبقات الکبري:163:6، تاريخ دمشق:442:9.
[11]. المستدرک علي الصحيحين:5717:455:3، الطبقات الکبري:163:6. در نقل الطبقات الکبري آمده است:«از بهترينِ تابعيان».
[12]. حلية الأولياء:87:2.
[13]. خصائص الأئمّةعليهم السلام:53، رجال الکشّي:156:315:1. نيز، ر. ک:الإرشاد:315:1.
[14]. رجال الکشّي:20:41:1، الاختصاص:61، روضة الواعظين:309.
[15]. الأمالي، طوسي:1328:641.
[16]. حلية الأولياء:87:2.
نوشته شده توسط گروه اصحاب و یاران در روز چهارشنبه 1391/4/14 ساعت 16:28
من این مطلب را پسندیدم
|