• حدیث در حدیث

موضوع: احتجاج و استناد به غدیر

کلمات کليدي: اسناد حدیث ثقلین، حدیث ثقلین، سند حدیث ثقلین، سوختن، عبقات الانوار

یکی از احادیثی که چند بار از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است، حدیث ثقلین است. از جمله در خطبه غدیر. ما به این بهانه می خواهیم کمی بیشتر درباره سندیت حدیث ثقلین صحبت کنیم. البته اثبات سندی این حدیث به اثبات سند خود حدیث غدیر کمک می کند.

اساس هدايت اسلام، تعليماتي است که دين اسلام براي انسان آورده است تا صراط مستقيم را به او شناسانده و او را به پيمودن آن موفق سازد. اين تعليمات در دو رکن پيوسته به هم گرد آمده است:

قرآن و حديث. دو رکني که طلب هدايت از هر يک از آن دو، بدون رجوع به ديگري امکان پذير نيست.

تصور اين که با قرآن کريم بدون مراجعه به عترت و احاديث و تعاليم آن، مي توان به «هدايت فعليه» رسيد، درست نيست و برخلاف خود قرآن کريم و وصيت هاي مکرر و موکد پيامبر اکرم (ص) است، چنان که تعليمات عترت نيز بدون عرضه تعليمات آنان بر قران کريم درست نيست و برخلاف تعليمات خود عترت است، بلکه دو صورت ياد شده اصلا تمسک (چنگ ز دن و پيروي کردن) نيست، نه تمسک به قرآن و نه تمسک به عترت .

اين موضوع بسيار مهم، در حديث نبوي مسلم الصدور؛ يعني «حديث ثقلين» به روشني تبيين شده است.

«اني تارک فيکم الثقلين ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا بعدي - احدهما اعظم من الاخر کتاب الله حبلٌ ممدود من السماء الي الارض، و عترتي اهل بيتي، و لن يفترقا حتي يردوا علي الحوض فانظروا کيف تخلفوني فيهما.»

«من در بين شما دو چيز گرانقدر را مي گذارم که تا وقتي به آن دو تمسک جوييد، بعد از من گمراه نمي شويد يکي از آن دو از ديگري بزرگتر است : کتاب خدا که طناب کشيده شده از آسمان به زمين است و عترت من خاندان من و از يکديگر جدا نمي شوند تا در کنار حوض بر من وارد شوند. پس بنگريد که در نبود من (به جاي من) چگونه با آنان رفتار مي کنيد.»

«حديث ثقلين» از پرآوازه ترين احاديث گنجينه هاي حديث مسلمان است و بزرگان مذاهب اسلامي در کتاب هايشان، اعم از صحاح و سنن و مسائيد و تفاسير و سيره ها و تواريخ و لغت و غير اين ها، از اين حديث ياد کرده اند. شيعيان اين حديث صحيح و متواتر را يکي از دلائل امامت و وصايت بلافصل حضرت اميرالمومنين (ع) مي دانند و آن را به هشتاد و دو طرق، با عباراتي متفاوت از پيامبر اکرم (ص) روايت کرده اند. اهل سنت نيز اين حديث را بهتر دانسته و آن را از ده ها طريق و از بيست و اندي صحابه پيامبر (ص) روايت کرده اند. از آن جمله مي توان به اين احاديث اشاره کنيم:

ـ امام احمد حنبل، عالم بزرگ سنی، از طريق ابي سعيد خدري از رسول خدا (ص) نقل مي کند که فرمود:

«اني تارک فيکم الثقلين احد هما اکبر من الاخر، کتاب الله حبل ممدود من السماء الي الارض و عترتي اهل بيتي و انهما لن يفترقا حتي يرد علي الحوض»

ـ حاکم نيشابوري نيز از طريق زيد بن ارقم از رسول خدا (ص) نقل مي کند:

«اني تارک فيکم الثقلين کتاب الله و اهل بيتي و انهما لن يفترقا حتي يرد اعلي الحوض»

ـ ترفدي در سنن خود از طريق زيدبن ارقم نقل مي کند که رسول خدا (ص) فرمود:

«اني تارک فيکم ما ان تمسکتم به لن تضلوا ابعدي، احدهما اعظم من الآخر، کتاب الله جمل ممدود من السماء الي الارض و عترتي اصل بيتي. و  لن يتفرتا حتي يردا علي الحوض فانظرو ا کيف تخلفوني فيما.»

ـ عبدا الملک خرگوشي در کتاب خود به نام «شرف النبوه» نقل کرده است:

«اني تارک فيکم الثقلين: کتاب الله و عترتي. فإن تمسکتم بهما لن تضلوا من بعدي»

همچنين کساني مانند خطيب تبريزي، شمس الدين سخاوي شافعي، عامر بن ليلي الغفاري. محب الدين طبري و ... نيز اين حديث را نقل کرده اند.

در اين راستا مي توان درس هايي را از حديث ثقلين آموخت و بر دلالت اين حديث بر امامت اهل البيت(ع) متذکر شد:

1-       از حديث وجوب پيروي فهميده مي شود.     

2-       پيروي از اهل البيت (ع) بر امت واجب است.

3-       پيروي از اهل البيت (ع) همچون پيروي از قران است 

4-       لفظ «ثقلين» دليل بر وجوب پيروي است.    

5-       امر به اعتصام دليل بر وجوب پيروي است.

6-       لفظ«اخذ»در حديث دليل بر وجوب پيروي است.

7-      جدا نشدن قرآن و عترت از يكديگر، دليل بر وجوب پيروي است.

8-       قرآن و اهل البيت (ع) توام و با يكديگر مي باشند.

9-       دلالت حديث بر عصمت امامان از اهل البيت (ع)

10-    دلالت حديث بر اعلميت و افضليت اهل البيت (ع) و ساير موارد ...

پس از اينکه بر روايت بزرگان علم حديث نسبت به حديث ثقلين آگاه شديم، به ناچار مي بايست بر گفتار بعضي از متعصبين گذشته اهل سنت در ايراد و اشكال بر اين حديث متذکر شويم و به بيان سستي و بي اعتباري سخن آنان پرداخت که به دليل گستردگي بحث و لزوم پاسخگويي به تک تک تعارضات مي بايست به کتاب کبير «عبقات الانوار» تأليف علامه «ميرحامد حسين نيشابوري هندي» رجوع کرد.

حديث ثقلين بر هر مسلماني محبت قطعي است. پيام پيامبر اکرم (ص) در اين حديث اين است :

«من در ميان شما امت، دو يادگار گرانقدار باقي مي گذارم که تا هنگامي که به آن دو تمسک جوييد، گمراه نخواهيد شد. يکي کتاب خدا (قرآن) و ديگري عترت من»

حديث ثقلين همانگونه که دلالت مي کند بر امامت دوازده امام از اهل البيت(ع) و امامت و خلافت

بلافصل علي (ع) بعد از رسول خدا (ص) همچنين دلالت مي کند بر وجود امام دوازدهم حجه الله المنتظر و بقاي وجود شريف آن حضرت ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ زيرا اين حديث دلالت مي کند بر عدم جدايي کتاب و عترت تا روز قيامت و تا لحظه ورود بر حوض ـ پس همانگونه که قرآن مجيد تا روز قيامت باقي است، همچنين واجب است که کسي از اهل البيت وجود داشته باشد که شايسته براي تمسک و و اقتدا به او باشد و امام زمان خود باشد و حجت وقت از عترت طاهره تا روز قيامت.

برگرفته از کتاب: خلاصه عبقات الانوار حديث ثقلين تاليف: ميرحامد حسين هندي

ترجمه دکتر سيد حسن افتخارزاده

نوشته شده توسط گروه غدیر در روز سه شنبه 1391/5/10 ساعت 20:52

من این مطلب را پسندیدم