• آیت الله سید احمد خوانساری

موضوع: علمای متاخر

کلمات کليدي: آیت الله خوانساری، تواضع، زهد، عدالت، مرجعیت

زندگینامه:

مرجع عالی‌قدر آیت‏ الله العظمی سیداحمد خوانساری، در تاریخ هجدهم محرم‌الحرام سال ۱۳۰۹ هجری قمری در شهر خوانسار چشم به جهان گشود. پدرش آیت‏ الله سیدیوسف از علمای مشهور آن دیار و امام جمعه خوانسار بود. سیداحمد، دوران کودکی را در خوانسار سپری کرد و با آغاز نوجوانی، علاقه به تحصیل علوم دینی در او نمایان شد، لذا مشغول تحصیل در علوم حوزوی شد و تا پایان سطح را در خوانسار گذراند.
وی در شانزده سالگی برای ادامه تحصیل به شهر اصفهان کوچ کرد و بعد از مدتی کوتاه، در هجده سالگی برای کسب فیض از بزرگان فقه و اصول و رجال، عازم نجف اشرف شد. این عالم باعمل، پس از شش سال به ایران بازگشت و در حوزه سلطان‏ آباد اراک که به همت آیت‏ الله العظمی حائری تأسیس شده بود، مدت هفت ‏سال به تحصیل و تدریس پرداخت.
عمده اساتید این مرجع بزرگ، در ایران و عراق عبارت بودند از: حاج سیدعلی‏ اکبر خوانساری، حاج میرمحمدصادق مدرس، آخوند ملاعبدالکریم گزی، میرزامحمدعلی تویسرکانی، آخوند خراسانی، صاحب عروة، آقاضیاءعراقی، شیخ‌الشریعه اصفهانی، علامه نائینی، سیدابوتراب خوانساری، میرزاعلی‏ اکبر حکیم یزدی، محمدحسن ریاضی و حاج شیخ عبدالکریم حائری.
شاگردان این مدرس بزرگ نیز همگی از بزرگان حوزه به‌شمار می روند :

امام موسی صدر، شهید مطهری، جلال طاهرشمس، ستوده، شیخ علی‏ پناه اشتهاردی، سیدمحمدباقر سلطانی، سیدمحمدباقر ابطحی، سیدمحمدعلی ابطحی، سیدرضا صدر، سیدعبدالله شبستری، سیدرضی شیرازی، مجتهدی، محمود انصاری، حسن خسروشاهی و میرزاهادی.
آثار و تألیفاتی که از آیت‏ الله العظمی خوانساری به‌جای مانده است، همگی از کتب ارزشمند حوزه علمیه به‏ شمار می‌‏رود که به برخی از این تألیفات اشاره می‌شود: جامع‏ المدارک در شرح کتاب مختصرالنافع که یک دوره فقه استدلالی است که به‌صورت شرح بر مختصرالنافع محقق حلی می‌‏باشد؛ عقائدالحقه که یک دوره اصول دین استدلالی است؛ حاشیه بر عروة‏الوثقی؛ مناسک حج؛ توضیح‏ المسائل؛ کتاب طهارت؛ کتاب صلوة و بسیاری کتب دیگر.

آیت‏ الله خوانساری همواره در علوم دینی و مباحث فقهی و اصولی از بزرگان کشور محسوب می شد.  ولی تا وقتی که مرحوم آیت‏ الله بروجردی در قید حیات بود، هیچ‌گاه داعیه مرجعیت در خود ایجاد نکرد حتی پس از درگذشت آیت‏ الله العظمی بروجردی نیز همواره از این امر خطیر دوری می گزید،ولی بعد از فوت آیت الله بروجردی جمع کثیری از مردم ایران و برخی از کشورهای مجاور، به معظم‌له رجوع و از رساله آیت‏ الله خوانساری استفاده کردند. در اواخر عمر بابرکت معظم‌له، مرجعیت آیت‏ الله خوانساری فراگیر‌تر گردید تا جایی که اداره مالی حوزه‏ های ایران و سایر کشورهای هم‌جوار بیشتر بر دوش مبارک معظم‌له قرار داشت.

آیت‏ الله العظمی سیداحمد خوانساری، سرانجام پس از نود و شش سال عمر بابرکت، در بیست و هفتم ربیع‏ الثانی سال ۱۴۰۵ق از دنیا رفت. مردم مسلمان تهران بعد از تشییعی باعظمت، بدن مطهرش را به قم انتقال دادند و  بعد از نمازی که مرحوم آیت‏ الله العظمی گلپایگانی بر پیکر معظم‌له خواند، در جوار حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپردند.

سیره زندگانی سید احمد :

 زهد و ساده زیستی

او الگوی اخلاق برای نسل دیروز و امروز بود. با داشتن مقام علمی والا هیچگاه اصول اخلاقی را فراموش نمی کرد. چنان مهر اهل بیت در جانش نفوذ کرده بود که کردارش نیز بوی علوی می داد. بعد از گذشت سالها خوشه چینان مکتب سید از زهد و ساده زیستی او به عنوان مشخصه اصلی زندگی اش یاد می کنند.

با اینکه وی پرداخت شهریه هنگفت طلاب تهران، مشهد، قم و نجف را بر عهده داشت هرگز در آن ها تصرف نکرد و تا آخرین لحظه ای که در قید حیات بود، خانه ای هر چند محقر تهیه نکرد و عمرش را در منزل استیجاری گذراند. شاگردان او اکنون نیز از فرشهای نخنمای خانه اش یاد می کنند و نشانه های بسیاری از زهد و ساده زیستی در زندگی او را به ما نشان میدهند.

احتیاط

حضرت آیة الله خوانساری، احتیاط، را حق مسلم زندگی خود قرار داده بود. آیة الله ابو طالب تجلیل می گوید: احتیاط او در امور شرعی زبانزد عام و خاص بود. تا آنجایی که وجوهات شرعیه را هرگز در منزل نگاه نمی داشت و آن را نزد یکی از تجار امین می گذاشت و به نیازمندان حواله می داد تا به این طریق احتمال هر نوع تصرف در آن پولها از بین برود. در امور سیاسی نیز همین شیوه را پیش گرفت.

تواضع

هر تازه وارد ابتدا با قامت ایستاده او مواجه می شد. به احترام همه می ایستاد و مخصوصا برای سادات احترام بیشتری قائل بود. به دید و بازدید تمام علماء می رفت، هیچگاه در مجلس تکیه نزد و چهارزانو ننشست و کمال ادب و تواضع را مبذول داشت.

عدالت

عظمت شخصیت او تا آن حد است که آیت الله العظمی حائری درباره ش می گفت: اجتهاد را به هر معنی تفسیر کنیم، آیت الله خوانساری مجتهد بود و عدالت را به هرگونه معنی کنیم، او عادل بود.

نوشته شده توسط گروه معرفی علما در روز جمعه 1391/6/10 ساعت 16:45

من این مطلب را پسندیدم