• مالک بن کعب

موضوع: اصحاب

کلمات کليدي: مالک بن کعب، فرماندار

مالک بن قيس اَرحَبي، از ياران و کارگزاران امام علي عليه السلام است. او فرماندار عين التَّمر[1]  و بهقبادات[2]  بود و علاوه بر آن، مسئوليت بازرسي از عملکرد ساير کارگزاران منطقه کوفه و جزيره را هم بر عهده داشت. شجاعت او در مقابله با يورشنعمان بن بشير به عين التمر، قابل ستايش است. او تنها با يکصد سرباز در مقابل لشکر دو هزار نفري نعمان، ايستادگي کرد و بعد از رسيدن نيروهاي کمکي، نعمان را به فرار وا داشت.[3]  او همچنين براي مقابله با سپاه مسلم بن عُقْبه مرّي به دَوْمَةُ الجَندَلْ اعزام شد و در اين مأموريت نيز موفّق بود.

 اعلام آمادگي او براي کمک به محمد بن ابي بکر، هنگامي که هيچ کس به درخواست امام علي عليه السلام پاسخ نداد، حاکي از معرفت اوست.

روایاتی در مورد جناب مالک:

امام علي عليه السلام در نامه‏ خود به مالک بن کعب اَرحَبي فرموده‌اند:

من تو را به حکومت بهقبادات گماردم. پس اطاعت از خدا را [ بر هر چيزي] مقدّم بدار و بدان که دنيا رونده است و آخرت در پيش؛ و کار نيک کن تا پاداش نيکو ببري که عمل آدمي‏زاده، محفوظ است و جزايش را مي‏گيرد.

 خداوند با ما و شما به نيکي رفتار کند! والسلام![4]

جای دیگر امام علي عليه السلام  در نامه‏ خود به مالک بن کعب[5] فرموده‌اند:

امّا بعد؛ بر کارت جانشيني بگمار و با گروهي از يارانت بيرون شو تا به زمين‏هاي حاصلخيز [و پُر از درخت]کناره رود برسي و درباره کارگزاران من در ميان دجله و عُذَيب،[6] پرس و جو کني و در رفتارشان دقّت کني.

 سپس به بهقبادات بازگرد و امور آن را سرپرستي کن و در آنچه سرپرستي‏اش را به عهده داري، از خدا اطاعت کن و بدان که همه اعمال آدمي‏زاد باقي مي‏مانَد که يا به زيان اوست و يا جزايش را مي‏گيرد.

 و نيکي کن که خداوند با ما و تو به نيکي رفتار کند؛ و مرا از آنچه کرده‏اي، به درستي آگاه کن. والسلام![7]

________________________________________________________

پی نوشت:

 [1] الغارات:447:2.

[2] أنساب الأشراف:393:2.

[3] الغارات:456:2.

[4] أنساب الأشراف:393:2.

[5] در منبع اصلي، «کعب بن مالک» است ؛ امّا با توجّه به نبودن شخصي با اين نام در ميان ياران امام‏عليه السلام از يک سو و محل مأموريت و متن‏نامه از سوي ديگر، صحيحْ همان است که آورده‏ايم.

[6] عُذَيب، رودي ميان قادسيه و مُغيثه است که تا قادسيه چهار ميل و تا مغيثه، سي و دو ميلْ فاصله دارد. (معجم البلدان:92:4)

[7] تاريخ اليعقوبي:204:2.

نوشته شده توسط گروه اصحاب و یاران در روز سه شنبه 1390/3/31 ساعت 19:58

من این مطلب را پسندیدم