• محمد بن عمر کشی

موضوع: معرفی علما

کلمات کليدي: محمد بن عمر کشی، زندگینامه، معرفة الناقلين عن الأئمة الصادقين، محمد بن عمر کشی، شفیع

ابو عمرو، محمد بن عمر بن عبد العزيز كشى از بزرگان و علماى شيعه در قرن سوم و چهارم هجرى است، اما تاريخ دقيقى از ولادت او در دست نیست.

 انتساب كشى نيز به منطقه «كش» از نواحى سمرقند (در آسياى ميانه) است.

 شخصيت

 مهمترين نكته‏اى كه در زندگينامه هر يك از علماى دين قابل توجه است شخصيت علمى و اجتماعى و دينى اوست.

« كشى» يكى از معروفترين چهره‏هاى شيعه در قرن چهارم هجرى بوده است. او از دوستان و ياران صميمى« ثقة الاسلام كلينى»، مؤلف كتاب گرانقدر« كافى» است.

 ثقة الاسلام كلينى و كشى در بسيارى از اساتيد و مشايخ و شاگردان با يكديگر مشتركند و اين نشانگر نهايت صميميت و ارتباط نزديك بين آن دو است.

 عصر زندگى

 دوران زندگى كشى مصادف بوده با غيبت صغراى امام عصر عجل الله تعالى فرجه الشريف و او كه مانند شيخ كلينى در بغداد می زيسته يقينا با نواب خاص امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف ارتباط و معاشرت داشته و از محضر آنان استفاده مى‏كرده است.

 با توجه به اينكه آن دوران آغاز غيبت امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف بوده و نياز فراوانى به پاك و منقّح نمودن روايات دين از مجعولات و افراد ضعيف در اسناد روايات حس مى‏شده ابو عمرو كشى مهمترين و اولين حركت خويش را تهيه كتابى رجالى قرار داد كه علماى دين بتوانند با استفاده از نور و هدايت آن روايات صحيح را از ضعيف تشخيص داده و تصويرى صحيح و زيبا از دين در اختيار توده مردم و آيندگان قرار دهند.

 از جزئيات زندگى ابو عمرو و سفرهاى او اطلاع چندانى موجود نيست ولى هم عصر و همراه بودن با شيخ بزرگوار، كلينى بسيارى از نكات را براى انسان محقق روشن مى‏سازد، چرا كه دو هم شاگردى و دو يار صميمى معمولا در مراحل مختلف زندگى و كمالات روحى با يكديگر حركت مى‏نمايند.

وثاقت

 براى وثاقت و اعتبار كشى همين نكته بس است كه كتاب او را كسى مانند شيخ الطائفه، شيخ طوسى روايت نموده و براى شاگردان خويش املاء كرده است.

 همچنين در فهرست شيخ و ديگر منابع، بجز تعريف و تمجيد چيزى درباره او نمى‏بينيم. شيخ در فهرست مى‏گويد:

«ثقة بصير بالأخبار و بالرجال، حسن الاعتقاد».

 يكى ديگر از دلايل وثاقت او، روايت هارون بن موسى تلعكبرى و روايت جعفر بن محمد قولويه، صاحب «كامل الزيارة» از اوست.

 اساتيد

 ابو عمرو كشى از بيش از 50 نفر روايت نقل كرده و يكى از كسانى است كه به كثرت مشايخ معروف است. از جمله مشايخ كشى عبارتند از:

 1- محمد بن مسعود عياشى، صاحب تفسير گرانقدر عياشى

 2- ابو القاسم، نصر بن صباح بلخى

 3- ابراهيم بن عياش قمى

 4- حسين بن بندار قمى

 5- احمد بن على قمى

 6- احمد بن يعقوب، ابو على بيهقى

 7- محمد بن احمد بن شاذان

 8- محمد بن قولويه قمى، پدر ابن قولويه صاحب« كامل الزيارة»

شاگردان

 از مهمترين و بزرگترين شاگردان كشى مى‏توان به افراد زیر اشاره نمود:

 1- جعفر بن محمد بن قولويه قمى، مؤلف كتاب ارزشمند «كامل الزيارة»

 2- هارون بن موسى تلعكبرى، متوفاى 385 هجرى

 3- ابو احمد، عيسى بن حيان نخعى

 4- حيدر بن محمد بن نعيم سمرقندى

تاليفات

 تنها كتابى كه از ابو عمرو كشى، آن بزرگ مرد دوران غيبت صغرى، به دست ما رسيده كتاب «معرفة الناقلين عن الأئمة الصادقين عليهم السلام» است.

آنچه اكنون به عنوان رجال كشى چاپ شده و در دسترس است كتاب «اختيار معرفة الرجال» است.« اختيار» منتخب و مهذب كتاب كشى است كه توسط شيخ الطائفة، ابو جعفر طوسى در قرن پنجم، سال 456 هجرى، براى يكى از شاگردانش املاء شده است.

 علامه آقا بزرگ تهرانى در «الذريعة» كتاب «فهرست الكشي» را نيز از تأليفات او دانسته است. دليل ايشان نيز عبارتى است در رجال كشى كه در ذيل مطلبى گفته است:

«ذكرناها نحن في كتاب الفهرست».

 اما با توجه به اينكه اولا در جايى ديگر چنين كتابى براى كشى ذكر نشده و ثانيا اين عبارت در«اختيار معرفة الرجال»- منتخب شيخ طوسى از كتاب كشى آمده و شيخ طوسى كتابى با نام« الفهرست» دارد, چنين به نظر مى‏رسد مقصود از عبارت فوق، كتاب فهرست شيخ طوسى باشد و كشى كتابى با نام الفهرست نداشته باشد.

 وفات

 متأسفانه تاريخ وفات كشى نيز مانند ولادت او مجهول است، اما بنا بر بعضى نقلها ابو عمرو كشى در حدود نيمه قرن چهارم- حدود 350 هجری وفات یافته است.

نوشته شده توسط گروه معرفی علما در روز پنجشنبه 1390/5/20 ساعت 16:54

من این مطلب را پسندیدم