• احمد بن على نجاشى

موضوع: معرفی علما

کلمات کليدي: رجال، زندگینامه، شیخ طوسی، شيخ مفيد، نجاشی

وى، احمد بن على بن احمد بن عباس بن محمد بن عبد الله بن ابراهيم بن محمد بن عبد الله نجاشى است.

نجاشى در سال‏372 هجرى در شهركوفه به دنيا آمد. پدر او نيز از محدثين و بزرگان شيعه است.

 كنيه وى بنا بر تحقيق« ابو الحسين» است (البته بعضى كنيه ابو العباس را به اشتباه براى او ذكر كرده‏اند.)

 لقب او نجاشى است. (نجاشى بدون تشديد و با فتح و كسر نون خوانده مى‏شود كه با كسره افصح است).

خاندان

 جد او عبد الله نجاشى، والى اهواز بوده كه نامه‏ اى به امام صادق عليه السلام نوشته و امام عليه السلام در جواب،«رساله اهوازيه» را براى او نوشته است.

 نجاشى اهل كوفه و اسدى است و چنان كه خود ذكر كرده نسبش به عدنان مى‏رسد. خاندان او «آل ابى السمال»، از بزرگان كوفه بوده‏اند و از گذشته همواره مورد تكريم و احترام مردم قرار داشته‏اند.

سفرها

 احمد بن على نجاشى بيشتر عمر خويش را در بغداد گذراند و تنها در چند مورد مسافرت نموده و از بغداد خارج شد كه بيشتر براى زيارت عتبات عاليات بوده است.

 از جمله سفرهاى او مى‏توان به سفر او در سال‏400 هجرى به نجف اشرف اشاره نمود، كه مدتى نيز در جوار امير المؤمنين عليه السلام باقى ماند. سفرى نيز به سامراء داشته و به زيارت عسكريين عليهما السلام مشرف شده است.

 البته چند بار هم به وطن اصلى خويش، كوفه، مراجعت نموده و در آنجا حديث شنيده و اجازه گرفته يا اجازه داده است.

دقت و وثاقت نقل

 از جمله مسائل قابل توجه پيرامون نجاشى آن است كه وى تنها از موثقين و افراد معتبر روايت نقل كرده و با اينكه روايات فراوانى از افراد ضعيف يا متهم به ضعف و طعن در اختيار داشته آنها را اصلا نقل نكرده است.

در موارد فراوانى مى‏گويد در فلان موضوع رواياتى در اختيار دارم كه از شخصى ضعيف يا كتابى ضعيف و مطعون است لذا آنها را نقل نمى‏كنم.

احتياط و توجه او به حدى بوده كه حتى حاضر به شنيدن حديث از افراد ضعيف هم نبوده است. اين نكته ارزش منقولات بزرگانى چون نجاشى را دو چندان مى‏كند و انسان را نسبت به روايات آنها مطمئن مى‏سازد، خصوصا كه آنان نزديكتر به عصر روات بوده‏اند و از اعتبار و عدم اعتبار آنها به خوبى اطلاع داشته‏اند.

مهمترين اقدام

 مهمترين كارى كه نجاشى در عمر خويش انجام داده تأليف كتاب «فهرست اسماء مصنفين» يا همان «رجال نجاشى» است كه پس از گذشت نزديك به هزار سال از تأليف آن و نوشته شدن صدها كتاب رجال ديگر، هنوز هم مهمترين منبع براى شناخت وثاقت و عدم وثاقت راويان حديث مى‏باشد.

به اعتراف بزرگان علم رجال و فقها و محدثين، «رجال نجاشى» حرف اول را در ميان كتب رجال مى‏زند و در هنگام معارضه، قول نجاشى بر ديگران مقدم است و ديگر كتب را ياراى مقابله با رجال نجاشى نيست.

اساتيد و مشايخ

 نجاشى از تعداد زيادى از بزرگان روايت شنيده و روايت نقل كرده است. از جمله اساتيد او مى‏توان به:

 1- پدرش على بن احمد نجاشى

 2- شيخ مفيد( متوفاى 413 هجرى)

 3- احمد بن عبد الواحد بزاز، معروف به ابن حاشر( متوفاى 423 هجرى)

 4- احمد بن على سيرافى

 5- ابن غضائرى، حسين بن عبيد الله و فرزندش احمد بن حسين

 6- هارون بن موسى تلعكبرى و فرزندش ابو جعفر بن هارون

 7- احمد بن محمد بن عمران، معروف به ابن جندى، اشاره نمود.

شاگردان

 از جمله شاگردان نجاشى‏اند:

 1- شيخ الطائفة، شيخ طوسى

 2- شيخ ابو الحسن صهرشتى

 3- سيد عماد الدين بن معبد حسنى مروزى

تأليفات

 آنچه از كتب نوشته شده توسط نجاشى در دست است عبارتند از:

 1- كتاب الجمعة و ما ورد فيه من الأعمال

 2- كتاب الكوفة و ما فيها من الآثار و الفضائل

 3- كتاب أنساب بني نصر بن قعين

 4- كتاب مختصر الأنواء و مواضع النجوم

 5- كتاب الرجال يا فهرست أسماء مصنفي الشيعة

وفات

عالم بزرگوار و نسابه توانا، احمد بن على نجاشى، پس از 78 سال زندگى پربركت در سال ‏450 هجرى (ده سال قبل از شيخ طوسى) در مطيرآباد، از نواحى‏سامراء دار فانى را وداع گفت و به سوى معبود پر كشيد.

اولين كسي كه به تاريخ و محل وفات او اشاره كرده علامه حلى (متوفاى 726 هجرى) در «خلاصه» است و قبل از او هيچ اشاره‏اى در منابع شيعه و سنى به تاريخ وفات نجاشى ديده نمى‏شود.

نوشته شده توسط گروه معرفی علما در روز يکشنبه 1390/3/29 ساعت 21:14

من این مطلب را پسندیدم