• عائشه و راز غدیر

موضوع: غدیر

نويسنده: محمد رضا انصاری

محقق: گروه غدیر

منبع: کتاب بلندترین داستان غدیر

کلمات کليدي: تفسیر سوره تحریم، راز غدیر، غدیر خم، کتاب بلندترین داستان غدیر، محمد رضا انصاری

1391/4/1

واقعه غدیر، واقعه ای است که فقط محدود به چند روز نیست بلکه در زمان پیامبر هم قبل و بعد آن مقدمات و تبعات دارد.

مقاله ای که پیش رو دارید فرازهایی از کتاب "بلندترین داستان غدیر" نوشته آقای محمد رضا انصاری است که قسمتی از تاریخ است که در ایام غدیر نیست ولی پیرامون غدیر است.

موضوع آن سری است که پیامبر به همسر خود عایشه می گوید و او علیرغم ضمانتی که می کند آن را افشا می کند...

حذیفه یمانی که از صحابه بزرگ پیامبر صلی الله علیه و آله بود این طور نقل می کند:

هنگامی که حجه الوداع تمام شد و مردم آنچه احتیاج داشتند آموختند, پیامبر صلی الله علیه و آله با سخنان خود به مردم فهماند که دین ابراهیم علی نبینا و آله و علیه السلام را برپا داشته و آنچه مشرکین در حج اضافه کرده بودند زایل نموده و حج را به حالت اول آن درآورده است.

سپس حضرت وارد مکه شد و پس از یک روز اقامت جبرئیل نازل شد و گفت:" ای محمد بخوان!"

سپس آیات 1 - 4 سوره عنکبوت را قرائت کرد:

« الم آیا مردم می پندارند که رها می شوند با همین که بگویند ایمان آوردیم در حالی که امتحان نشوند,  ما کسانی را که قبل از آنان بودند امتحان کردیم و خداوند آنان که راست می گویند و آنان را که دروغ می گویند را می داند. یا کسانی که بدی ها را انجام می دهند گمان می کنند ما به آنها نمی رسیم. چه بد است آنچه حکم می کنند.»

پیامبر صلی الله علیه و آله پرسید:

« ای جبرائیل! این امتحان چیست؟»

جبرئیل جواب داد خداوند به تو  سلام می رساند و می فرماید:

«هیچ پیامبری قبل از تو نفرستادم مگر آنکه هنگام رحلتش به او دستور دادم برای امتش خلیفه ای تعیین کند که جانشین او باشد و سنت و احکام او را برای آنان زنده بدارد. پس آنان که خدا را در آنچه پیامبر به آنان امر کرده اطاعت کنند, صادق و راستگویند و کسانی که مخالفت امر او کنند از دروغگویانند.

ای محمد! ارتحال تو به سوی خدایت و بهشت او نزدیک شده است. پروردگارت دستور می دهد علی بن أبی طالب را برای امت بعد از خود به خلافت نصب کنی و اسرارت را به او بسپاری. او خلیفه ای است که زمام امور مردم و امتت را به دست می گیرد. اگجر از او اطاعت کنند سلامت می مانند و اگجر عصیان وی کنند کافر می شوند. آنان به زودی این کار را انجام خواهند داد و این همان فتنه ای است که آیه هایی درباره آن آوردم.

خدای تعالی به تو دستور می دهد هر چه به تو آموخته به او بیاموزی و از او بخواهی آنچه حفظش به تو سپرده شده و به ودیعه داده شده حفظ کند. به راستی که او امین ومؤتمن است. ای محمد! من تو را از بندگانم به عنوان نبی و  او را به عنوان وصی تو انتخاب کردم.»

پیامبر صلی الله علیه و آله امیرالمؤمنین علیه السلام را نزد خویش خواند و آن روز و شبش را با وی خلوت کرد و علم و حکمتی که خداوند به او داده بود به امیرالمؤمنین علیه السلام ودیعه داد و آنچه جبرئیل به او گفته بود به وی سپرد.

اصرار عایشه برای اطلاع از اسرار غدیر

در آن روزی که پیامبر صلی الله علیه و آله با امیرالمؤمنین علیه السلام خلوت کرد پیامبر صلی الله علیه و آله در منزل عایشه بودم عایشه گفت:

«یا رسول الله! امروز صحبت تو با علی به طول انجامید؟ »

پیامبر صلی الله علیه و آله به او توجهی نکرد و عایشه دوباره پرسید: «یا رسول الله! چرا در امری که شاید برایم صلاح باشد نسبت به من توجهی نمی کنی؟»

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

« راست می گویی! امر صلاحی است برای کسی که پروردگار او را به قبول و ایمان به آن سعادت دهد. من دستور داده شده ام تمام مردم را به سوی آن دعوت کنم و این امر را هنگامی خواهی فهمید که آن را در بین مردم اعلام کنم.»

عایشه گفت:

«یا رسول الله! چرا اینک آن را به من خبر نمی دهی تا زودتر به آن عمل کنم و آنچه را که صلاح در آن است به دست آورم؟»

پیامبر صلی الله علیه وآله پاسخ داد:

«اینک به تو خبر می دهم اما تا زمانی که به اعلان عمومی آن در میان مردم مأمور شوم این راز را در سینه ات حفظ کن. اگر آن را حفظ کنی خدا تورا در دنیا و آخرت حفظ خواهد کرد و برای تو به خاطر سبقت در ایمان به خدا و رسولش فضیلتی خواهد بود و اگر آن را ضایع کنی و مراعاتی که به تو گفتم ترک کنی، به پروردگارت کافر شده ای؛ و اجرت از بین رفته و امان خدا ورسولش از تو برداشته شده و از زیانکاران خواهی بود و این مطلب به خدا و رسولش ضرری نخواهد رساند.»

عایشه به حفظ ایمان و رعایت آن ضمانت داد. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

«خداوند به من خبر داده است که عمرم تمام شده و دستور داده که علی را به عنوان نشانه او برای مردم منصوب کنم و او را امام و خلیفه بعد از خودم اعلام کنم. همان طور که پیامبران قبل از من ذزباره جانشینانشان انجام می دادند. من به امر خدا اقدام می کنم وآنچه او دستور داده انجام خواهم داد.ای عایشه! این امر راپشت پرده قلبت نگهدار ا آن زمان که پروردگار اذن به اعلان آن دهد»

عایشه حفظ این مطلب را ضمانت کرد و به رعایت آن قول داد.

افشای سر غدیر توسط عایشه

مدتی نگذشت که غایشه آن اسرار را به حفصه (زن دیگر پیامبر صلی الله علیه و آله و دختر خلیفه دوم) خبر دادو هر کدام پدرانشان را از این ماجرا با خبر کردند.

خداوند اقدامات عایشه و حفصه و پدرانشان را در این باره به پیامبرش خبر داد که در سوره تحریم آمده است. در آیه 3 این سوره چنین می خوانیم:

«و هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و آله به یکی از همسرانش (عایشه) سخنی به پنهانی گفت و چون او آن را افشا نمود و خدا هم پیامبر صلی الله علیه و آله را از افشای او آگاه ساخت، پیامبر صلی الله علیه و آله برخی از افشاهای او را خبر داد و از برخی صرفنظر کرد. هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و آله به او خبر داد او گفت: «چه کسی تو را با خبر کرد؟ گفت: خداوند دانا و آگاه مرا با خبر نمود.»

(البته این نکته را اضافه می کنیم که شأن نزول های مختلفی برای این آیات نقل شده است که علاقمندان می توانند به تفسیر مجمع البیان مراجعه کنند. با توجه به اینکه طبق نص صریح آیه این دو نفر اسرار متعددی را فاش کرده اند، به نظر می رسد این یکی از اسرار بوده است. البته از آن ذسته ای که پیامبر صلی الله علیه و آله از افشای آن خبر داد.)