• بیمار شدن خیلی هم بد نیست!

موضوع: نهج البلاغه

کلمات کليدي: بیماری، صبر در بیماری، کفاره گناهان، نهج البلاغه، اجر بیماری

(شمارۀ40) و مِن حِکمَةٍ له ( علیه­السّلام )

بیماری اجری ندارد ولی ...

وَ قَالَ ( عليه‏السلام  ) لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ فِي عِلَّةٍ اعْتَلَّهَا

جَعَلَ اللَّهُ مَا كَانَ مِنْ شَكْوَاكَ حَطّاً لِسَيِّئَاتِكَ فَإِنَّ الْمَرَضَ لَا أَجْرَ فِيهِ وَ لَكِنَّهُ يَحُطُ السَّيِّئَاتِ وَ يَحُتُّهَا حَتَّ الْأَوْرَاقِ

وَ إِنَّمَا الْأَجْرُ فِي الْقَوْلِ بِاللِّسَانِ وَ الْعَمَلِ بِالْأَيْدِي وَ الْأَقْدَامِ

 وَ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يُدْخِلُ بِصِدْقِ النِّيَّةِ وَ السَّرِيرَةِ الصَّالِحَةِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ الْجَنَّةَ

‏

حضرت به يكى از يارانش هنگامى كه بيمار شده بود فرمود

خداوند اين درد و ناراحتى تو را باعث از بين رفتن گناهانت قرار داده زيرا بيمارى پاداشى ندارد و لكن گناهان را از بين مى‏برد، و آنها را همچون برك درختان مى‏ريزد،

 اجر و پاداش تنها در گفتار به زبان و عمل با اعضاء است،

و خداوند سبحان هر كس از بندگانش را كه بخواهد به خاطر نيت خير و باطن پاك داخل بهشت مي كند

شرح:

    سید رضی(ره) مؤلف نهج البلاغه، بعد از نقل این حدیث گفته است:

من مى‏گويم آنچه امام عليه السلام فرموده درست است؛ بيمارى اجر و پاداش ندارد. چرا كه بيمارى جزء چيزهائى است كه در قبالش عوض و جايگزين داده مي شود زيرا عوض دادن (اصطلاحاً) آن چيزى است كه در قبال فعل خداوند نسبت به بنده بدهند (نه فعل خود بنده) مانند بيماريها و امثال آن.

و اما اجر و ثواب در برابر كارى است كه بنده انجام مى‏دهد. بنا بر اين بين اين دو فرق است كه امام عليه السلام با آن علم ثاقب و نظريه رساى خود آن را بيان فرموده اند.^[1]

* * * * *

    همه ما تجربه بیماری را داریم. برخی بیماری ها به سرعت بهبود می یابند و برخی مدتها انسان را آزار می دهند و برخی ممکن است منجر به مرگ شوند. این حقیقت تلخی است که دنیای ما آن را به ما می چشاند.

    اما اگر دنیا را سرمنزل مقصود خود ندانیم و باور داشته باشیم زندگی واقعی و جاودانه ما بعد از مرگ تازه آغاز می شود تلخی بیماریها مثل تلخی دارو قابل تحمل می شود. خدای ما هم حکیم است هم مهربان و صحت بدن ما به دست اوست پس حتماً مریضی ما اتفاقی عارض نشده بلکه اسراری در آن نهفته است.

    شاید یکی از جهات بیمار شدن ما این باشد که ما به یاد خدا و نعمتهایش بیفتیم و فقر خود را با تمام وجود درک کنیم. این سبب می شود از خطاهای خود پشیمان شویم و توبه کنیم و خدا را خالصانه صدا بزنیم و خود را از هلاکت ابدی نجات دهیم. قرآن می فرماید:

وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ الضُّرُّ دَعانا لِجَنْبِهِ أَوْ قاعِداً أَوْ قائِماً فَلَمَّا كَشَفْنا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَنْ لَمْ يَدْعُنا إِلى‏ ضُرٍّ مَسَّهُ كَذلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفينَ ما كانُوا يَعْمَلُون‏^[2]

هنگامى كه به انسان زيان(و ناراحتى) رسد، ما را(در هر حال:) در حالى كه به پهلو خوابيده، يا نشسته، يا ايستاده است، مى‏خواند؛ امّا هنگامى كه ناراحتى را از او برطرف ساختيم، چنان مى‏رود كه گويى هرگز ما را براى حل مشكلى كه به او رسيده بود، نخوانده است! اين گونه براى اسرافكاران، اعمالشان زينت داده شده است (كه زشتى اين عمل را درك نمى‏كنند)!

    با توجه به این آیه شریفه آنچه بسیار مهم است فرد بیمار به آن توجه کند این است که توبه اش حقیقی باشد و حال ضعف و پریشانی خود را بعد از بهبودی از یاد نبرد. اینگونه این بیماری سبب نجات همیشگی او از گمراهی خواهد شد.

    حضرت امیر علیه السلام در این فرمایش خود به یکی از اصحابشان که بیمار بود، بیماری را سبب ریخته شدن گناهان دانسته اند همانگونه که برگ درختان میریزد! تصور کنید شخص بیمار وقتی در روز قیامت مطلع می شود همه گناهانش به خاطر یک بیماری بخشیده شده و در ازای تحمل سختی کوتاه بیماری در دنیا از عذاب سهمگین و همیشگی آخرت نجات پیدا کرده است چقدر خوشحال خواهد شد و خدا را شکر خواهد کرد.

   به این حدیث جالب توجه کنید:

إِنَّ فِي الْجَنَّةِ مَنْزِلَةً لَا يَبْلُغُهَا عَبْدٌ إِلَّا بِالِابْتِلَاءِ فِي جَسَدِه^[3]

در بهشت جایگاهی هست که هيچ بنده اي به آن نمی رسد مگر در اثر مبتلا شدن بدنش (به بیماری)

    بدیهی است کسی به چنین جایگاهی می رسد که در بیماری خود صبر کرده باشد و زبان به کفران نعمت نگشوده باشد زیرا طبق همین کلام امیرالمؤمنین علیه السلام که مورد بحث ماست خود بیماری فی نفسه اجر و ثوابی ندارد بلکه صبر در بیماری اجر دارد.

    پس بسیار مهم است که در هنگام مواجهه با مریضیها مأیوس نشویم بلکه با یاد خدا و توبه و صبر سعادت ابدی را برای خود رقم بزنیم.

    نکته دیگر اینکه درست است که بیماریهای ما می توانند برای ما خیر باشند اما این دلیل نمی شود کسی از خدا سلامتی نخواهد یا طلب بیماری کند زیرا پروردگار ما کریم است و به هر که بخواهد بدون حساب بالاترین اجر و پاداش را می دهد. پس باید به فضل خدا امید داشت و از او خواست خیر دنیا و آخرت را برای ما جمع کند منتها اگر خواست خدا این بود که ما بیمار شویم باید تسلیم خواست او باشیم و راضی به رضای او. و الا رسم بندگی را به جا نیاورده ایم!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

پی نوشت ها:

[1] متن عربی این فرمایش در نهج البلاغه فیض الاسلام ص 1107

[2] یونس آیه 12

[3] وسائل‏الشيعة ج : 3 ص : 258

نوشته شده توسط گروه نهج البلاغه در روز دوشنبه 1390/5/10 ساعت 15:11

من این مطلب را پسندیدم