• [صفین] استدلال فقهی امیرالمومنین

موضوع: جنگ های دوران حکومت

کلمات کليدي: صفین، علی ابن ابیطالب

قاریان قرآن در صدر اسلام دارای موقعیت خاصی بودند، به نحوي که تمایل آنان به یک سو، موجب توجه گروه زیادی از مسلمانان به آن سمت می شد.

در شرایطی که امیدی به صلح و توافق میان دو لشکر امام علی علیه السلام و معاویه در جریان جنگ صفین نبود، قرّاء عراق و شام که بالغ بر سی هزار نفر بودند در نقطه ي خاصی اردو زدند و نمایندگان آنان، به رفت و آمد میان سران دو سپاه و مذاکره با آن ها پرداختند. نخست به سراغ معاویه رفتند و با او به شرح زیر مذاکره کردند:

نمایندگان: چه می خواهی؟

معاویه: خون عثمان را می خواهم.

نمایندگان: از چه کسی؟

معاویه: از علی.

نمایندگان: مگر علی او را کشته است؟

معاویه: آري او کشته و قاتلان او را پناه داده است.

نمایندگان به حضور امیرالمومنین علیه السّلام آمدند و یادآور شدند که معاویه او را به قتل عثمان متهم می سازد.

امام فرمود: به خدا سوگند که او در این گفتار دروغگوست. من هرگز او را نکشته ام.

نمایندگان به سوی معاویه بازگشتند و سخن امام را به او باز گفتند.معاویه گفت: او مباشر قتل عثمان نبوده، ولی فرمان داده و مردم را بر قتل او تحریک کرده است.

امام پس از آگاهی از سخن معاویه، مجددا هر نوع مداخله ی خود را در قتل خلیفه تکذیب کرد.

معاویه، پس از آگاهی از تکذیب همه جانبه ی امام، مطلب دیگری مطرح کرد و گفت:اگر چنین است، قاتلان عثمان را به ما تحویل دهد یا دست ما را در دستگیری آنان باز بگذارد.

امام در پاسخ فرمود:

«یک چنین قتلی، چون به عمد نبوده، دارای قصاص نیست. زیرا قاتلان قرآن را بر جواز قتل او دلیل گرفتند و آن را تأویل کردند و میان آنان و خلیفه اختلاف روی داد و خلیفه در حال قدرت کشته شد.(و بر فرض ناصواب بودن عمل)، چنین قتلی دارای قصاص نیست.»

وقتی نمایندگان امام، استدلال فقهی آن حضرت را (که خود در باب قضاء از جمله ي اصول است) براي معاویه نقل کردند او خود را محکوم دید، برای همین بلافاصله موضوع را عوض کرد و اشکال دیگری را وارد کرد:

«چرا علی خلافت را بدون مشورت با ما و کسانی که در اینجا هستند براي خود برگزید و آن را از ما سلب کرد؟!» ^[1]

در این جا نیز امام پاسخی منطقی را ارائه داد تا هیچ شکّ و شبهه ای برای کسی که دنبال حق است، نماند.

-------------------------

*با تصرف و تلخیص از کتاب فروغ ولایت استاد سبحانی

 ^{[1] جهت مشاهده پاسخ امام به منبع رجوع شود.}

نوشته شده توسط گروه زندگی نامه در روز يکشنبه 1391/3/28 ساعت 22:13

من این مطلب را پسندیدم