• [جمل] اوّلین سخنرانی امام در بصره

موضوع: جنگ های دوران حکومت

کلمات کليدي: بصره، بیت المال، شگفتی جهان

بعد از اتمام جنگ و وقوع حوادث گوناگون ،اخبار جنگ به بصره-که برخی مردم آنجا پیمان شکنی کرده و به بیعت خود وفادار نماندند- نیز رسید و ترس و اضطراب،مردم را فراگرفت.آن ها احتمال برخورد نظامی با آن دسته از مردم که پیمان شکن بودند، می دادند.

اولین خطبه در بصره

امیر المومنین علیه السّلام به نقطه‏ي مرکزي شهر بصره رفت و مردم با پرچمهاي گوناگون خود با وي تجديد بيعت کردند. حتي مجروحان و کساني که به نوعي به آنان امان داده شده بود بار ديگر با آن حضرت بيعت کردند. ^[1]

امام در آنجا این خطبه را ایراد فرمود:

"شما سپاهيان آن زن و پيروان آن شتر بوديد چون صدا کرد او را پاسخ گفتيد و وقتي پس شد فرار کرديد. اخلاق شما پست و پيمان شما غدر و دين شما نفاق و آب شما شور است. و آن کس که در شهر شما اقامت گزيند در دام گناهانتان گرفتار شود و آن کس که از شما دوري گزيند رحمت حق را دريابد. گويا مي‏بينم که عذاب خدا از آسمان و زمين بر شما فرود مي‏آيد و به گمانم همگي غرق شده‏ايد و تنها قله‏ي مسجدتان، همچون سينه‏ي کشتي، بر روي آب نمايان است^{. [2] ."}

آنگاه افزود:

"سرزمين شما به آب نزديک و از آسمان دور است. خردهاي شما سبک و افکار شما سفيهانه است. شما (به سبب سستي اراده) هدف تيراندازان و لقمه‏ي چربي براي مفت خواران وشکاري براي درندگان هستيد. ^[3] ."

سپس فرمود: اکنون، اي اهل بصره، درباره‏ي من چه گمان داريد؟

در اين موقع مردي برخاست و گفت: جز خير و نيکي درباره‏ي تو نسبت به خود، گمان نمي‏بريم. اگر مارا مجازات کني جا دارد زيرا ما گناهکاريم، و اگر ما را ببخشي، عفو براي خدا محبوبتر است.

امام فرمود: همه را عفو کردم. از فتنه جويي دوري گزينيد. شما نخستين کساني هستيد که بيعت را شکستيد و عصاي امت را دو نيم کرديد، از گناه باز گرديد و خالصانه توبه کنيد. ^{[4] .}

تقسیم بیت المال

امام جز سلاح دشمن همه چيز را به خود آنان و اگذار کرد؛و طبق معمول آن زمان عمل نکرد.بنابراین شروع به تقسیم بیت المال کرد. وقتي ديدگان امام به آن افتاد دستها را بر هم زد و گفت: «غري غيري».(برو ديگري را بفريب) موجودي بيت المال ششصد هزار درهم بود که همه را در ميان سپاهيان تقسيم کرد و به هر يک پانصد درهم رسيد، در پايان تقسيم، پانصد درهم باقي ماند که آن را براي خود اختصاص داد. ناگهان فردي در رسيد و مدعي شد که در اين نبرد شرکت داشته ولي نام او از قلم افتاده است. امام آن پانصد درهم را نيز به او داد و فرمود:

سپاس خدا را که از اين مال چيزي به خود اختصاص ندادم. ^{[5] .}

-------------------------------

[1] تاريخ طبري، ج 3، ص 545.

[2] نهج‏البلاغه، خطبه‏ي 130.

[3] همان، خطبه‏ي 514.

[4] الجمل، ص 218.

[5] تاريخ طبري،ج 3، ص 547.

با تلخیص از کتاب فروغ ولایت استاد سبحانی

نوشته شده توسط گروه زندگینامه در روز يکشنبه 1390/8/22 ساعت 14:37

من این مطلب را پسندیدم