• حذيفة بن يمان

موضوع: اصحاب

کلمات کليدي: حذیفه بن یمان، اصحاب، فضائل علی

ابو عبد اللَّه، حُذَيفة بن يَمان بن جابر عَبْسي، از ياران برجسته پيامبر خداست. رجاليان و شرح حال‏نگاران، او را با ويژگي‏هايي چون: نجيب‏زاده،[1]  صحابي بزرگ پيامبر خدا،[2]  رازدار پيامبر صلي الله عليه وآله[3] و داناترينِ مردم به منافقان[4] ستوده‏اند.

 پيامبر خدا، نام‏هاي منافقان را چون رازي به حُذَيفه سپردند[5]  و بدو سفارش کردند که در هنگامه بروز فتنه‏ها، آنها را آشکار ننمايد.[6]  آن راز بايد بماند تا روزگاري که «پرده‏ها کنار مي‏روند و رازها هويدا مي شوند».[7]  او پس از جنگ بدر، همواره و خستگی‌ناپذیر در نبردهاي پيامبر صلي الله عليه وآله حاضر بود.[8]

 حُذَيفه از معدود کساني است که باورهاي خود را دگرگون نکرد و پس از وفات پيامبر خدا، دگرگوني «حقّ خلافت» و «خلافت حق» را بر نتابيد و با استوار گامي تمام در کنار علي عليه السلام ايستاد.[9]

 حُذَيفه از معدود کساني است که همراه با علي عليه السلام بر پيکر مطهّر فاطمه‏عليها السلام نماز خواند.[10]

 او در زمان عمر و عثمان، حکومت مدائن را به عهده داشت[11]  و در هنگام خلافت يافتن امير مؤمنان، در بستر بيماري بود. با اين همه، بيان نکردن والايي‏ها و فضايل علي عليه السلام را برنتابيد و با تن رنجور، بر فراز منبر شد و علي عليه السلام را با بياني شکوهمند و از جمله با تعبيرهايي چون «به خدا سوگند، او از آغاز تا انجام، بر حق است»[12]  و «او بهترين فرد در ميان درگذشتگان و بازماندگان پس از پيامبرتان است » ستود و براي علي عليه السلام بيعت گرفت[13]  و با وي بيعت کرد[14]  و به فرزندانش وصيّت کرد که همگامي با علي عليه السلام را فرو نگذارند.[15]  او در اين وصيّت، سفارش کرد که:

«به خدا سوگند، او (علي عليه السلام) بر حق است و مخالفانش بر باطل‏اند».

او سپس هفت[16]  و يا چهل روز[17]  پس از اين، زندگاني را بدرود گفت.

نامه امیرالمؤمنین علیه‌السلام به جناب حذيفة:

امام علي عليه السلام  در نامه‏ خود به حُذَيفة بن يَمان می‌فرمایند :

به نام خداوند بخشاينده مهربان! از بنده خدا، علي، امير مؤمنان، به حذيفة بن يمان. سلام بر تو!

 امّا بعد ؛ من تو را بر همان کارهاي مدائن که پيش از من به عهده داشتي، مي‏گمارم و جمع‏آوري خراج و کار روستاها و جِزيه اهل ذمّه را نيز به تو واگذار مي‏کنم. پس، از افراد مورد اعتماد خود - از کساني که دينداري و امانتداري‏شان را مي‏پسندي -، هرکس را که دوست داري، گِرد آور و از آنان براي کارهايت کمک بگير، که اين براي تو و مولايت، عزّت آفرين و براي دشمنت، خوار کننده‏تر است.

 من تو را به پرواي الهي و اطاعت از او در نهان و آشکار، فرمان مي‏دهم و تو را از عقوبت او بر کارهاي مخفي و آشکار، برحذر مي‏دارم و به تو دستور مي‏دهم که به نيکوکاران، نيکي کني و بر نافرمانان، سخت بگيري.

 به تو امر مي‏کنم که در کارهايت مدارا و نرمي داشته باشي و با مردمانت به عدالت رفتار کني، که تو از اين امور، بازخواست مي‏شوي. و نيز تو را امر مي‏کنم به انصاف ورزيدن با ستمديدگان و گذشت از مردم و رفتار نيکو تا آن جا که در توان داري، که خداوند، نيکوکاران را پاداش مي‏دهد.

 و به تو فرمان مي‏دهم که ماليات زمين‏ها را به حق و انصاف بستاني و بيشتر از آنچه معيّن شده، مگيري و چيزي هم از آن، فروگذار نکني و در آن از خود، بدعتي مگذاري.

 سپس هرچه گِرد آوردي، به عدل و مساوات در ميان مستحقّانش قسمت کن و در برابر مردم، متواضع باش و در مجلس خود، آنان را هم سهيم کن و در رعايت حق، دور و نزديک برايت يکسان باشد، و ميان مردم، به حق داوري کن و عدالت را در ميان آنان بر پا بدار و از هوا و هوس، دنباله‏روي مکن و در راه خدا از سرزنش هيچ کس مَهَراس، که:

«إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَواْ وَّ الَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ »[18]

خداوند با پرهيزگاران است و نيز کساني که نيکوکارند

 برايت نامه‏اي فرستادم تا آن را بر مردم منطقه‏ات بخواني تا نظر ما را درباره خود و همه مسلمانان بدانند. پس آنان را حاضر کن و آن را براي آنان بخوان و براي ما از کوچک و بزرگشان بيعت بگير، إن شاء اللَّه!. ..[19]

_______________________________________________________________

پی نوشت:

[1] سير أعلام النبلاء:76:361:2، تاريخ الإسلام:494:3.

[2] الاستيعاب:510:394:1، رجال الطوسي:178:35، رجال البرقي:2.

[3] صحيح البخاري:3533:1368:3، مسند ابن حنبل:27608:428:10.

[4] المستدرک علي الصحيحين:5631:429:3، سير أعلام النبلاء:76:363:2.

[5] سير أعلام النبلاء:76:364:2، تاريخ الإسلام:494:3.

[6] سير أعلام النبلاء:76:364:2.

[7] تهذيب الکمال:1147:500:5، تاريخ الإسلام:494:3.

[8] المستدرک علي الصحيحين:5623:428:3، الطبقات الکبري:15:6 و 317:7.

[9] الخصال:9:607، عيون أخبار الرضا:1:126:2.

[10] الخصال:50:361، رجال الکشّي:13:34:1، الاختصاص:5، تفسير فرات:733:570.

[11] تاريخ دمشق:261:12، تاريخ الإسلام:493:3، تهذيب التهذيب:1367:516:1.

[12] مروج الذهب:394:2.

[13] مروج الذهب:394:2، إرشاد القلوب:322.

[14] الأمالي، طوسي:1066:487، رجال الطوسي:178:35.

[15] مروج الذهب:394:2، الاستيعاب:510:394:1.

[16] مروج الذهب:394:2.

[17] المستدرک علي الصحيحين:5623:428:3، التاريخ الکبير:332:95:3.

[18] نحل، آيه 128.

[19] إرشاد القلوب:321.

نوشته شده توسط گروه اصحاب و یاران در روز سه شنبه 1390/3/31 ساعت 20:3

من این مطلب را پسندیدم